Friday, February 18, 2011

DIS บน WARD อะไรที่ชอบถามกันมาก???


    ขอข้ามไปอันนึงก่อนนะครับ เพราะยังนึกไม่ค่อยออกว่าจะเขียนยังไงดี มีดูกันเรื่อง DIS บน Ward กันดีกว่าว่าใครชอบถามอะไรเราบ้าง (ภาพบนไม่ได้โฆษณาหนังสือนะครับ เอามาเป็นภาพประกอบเฉย)

   คำถามที่ถูกถามจากการทำงานจริงนั้นหลากหลายมาก มีตั้งแต่คำถามพื้นฐาน ไปจนถึงสิ่งที่คาดไม่ถึงซึ่งหน้าที่ของเภสัชอย่างเราๆ ก็ต้องตอบคำถามเกี่ยวกับยาทั้งหมด ซึ่งที่ไปเจอมาบน WARD เป็นคำถามที่มาจากแพทย์เป็นส่วนใหญ่ครับ มาเริ่มกันเลยดีกว่า

1. การปรับขนาดยาในผู้ป่วยโรคไต โรคตับ
    ตอนเรียนก็เจอตั้งเยอะนะครับว่ายาตัวไหนปรับทางไหน เยอะไปหมดครับจำไม่ได้หรอก แล้วจะทำยังไงล่ะทีนี้ ไม่ยากครับก็สรุปเอาไว้ซัก 1 แผ่นทีเจอเยอะก็เป็นยา Antibiotics ครับเพราะปรับทางไตตาม CrCL ต้องนั่งคำนวนกันก่อนใช้สูตรไหนก็ค่อยว่ากัน อันนี้เป็นคำถามหลักๆที่จะเจอเยอะมาในการทำงานจริง

2. Pharmacology
    เห็นคำถามว่า Pharmacology ไม่ใช้ว่าให้เราตอบเป็น Pharmacology นะครับ แต่คำถามที่ได้รับมักเป็นคำถามอ้อมๆ เช่น จะใช้ยากลุ่มเดียวกันในการรักษาได้หรือเปล่า ยาสองตัวนี้แตกต่างกันยังไง ถ้าคนไข้เป็นแบบนี้จะเลือกยาอะไรดี หรือยาตัวไหนในกลุ่มที่มีประสิทธิภาพมากกว่ากัน อันนี้เป็นเรื่องที่เราต้องรู้ทันทีครับ เพราะว่าเราเป็นเภสัช เรียนยามาก็เยอะดังนั้นทั้งความรู้ทางด้าน Pharmacology เป็นสิ่งที่เราต้องแสดงให้เห็นครับว่าเรามีความรู้ด้านนี้จริงๆ
     ตัวอย่างคำถามที่ว่ายาสองตัวนี้ใช้ด้วยกันได้หรือไม่ เช่น ว่าถ้าใช้ ถ้าใช้ Amoxicillin/clavulanate กับ Roxithromycin ในการรักษา CAP ทำไมต้องใชยาทั้ง 2 ตัว อันนี้เป็นตัวอย่างง่ายเลยที่เราต้องรู้ว่ายาในกลุ่ม Macrolide มี spcetrum ต่อ Atypical pathogen แต่ Beta-lactam ไม่มี หรืออาจถามถึงข้อแตกต่างของยาทั้งสองตัว เช่น DHP-CCBs กับ Non DHP CCBs ว่าแตกต่างกันอย่างไร
    อันนี้เป็นส่วนนึงของคำถามที่ได้รับนะครับ เพราะจริงแล้วมีอีกเยอะซึ่งการตอบคำถามนั้นจะให้ความรู้ทาง Pharmacology ล้วน เพราะเรื่องโรคไม่ค่อยโดนถามครับ ถามแต่ว่าถ้าเป็นแบบนี้จะใช้ยาอะไรหรือมียาอะไรให้เลือกได้บ้าง


3. Dasage form
     อันนี้เป็นสิ่งที่เราต้องรู้ดีที่สุด เพราะไม่มีใครจะมารู้เหมือนเราอีกแล้ว สิ่งที่จะถูกก็สั้นง่ายได้ใจความว่า "ยานี้บดได้ไหม"
"หักได้รึเปล่า"
"ถ้า Feed จะทำยังไง"
"แผ่นแปะตัดแบ่งได้ไหม" (อันนี้ไม่เคยถูกถามแต่ว่าโดนถามตอนเรียน)
    คำถามมันสั้นแบบนี้ล่ะครับแต่เราก็ต้องรู้ที่มาที่ไปว่าทำไมมันถึงหักได้บดไม่ได้ เพื่อใช้ตอบคำถามอย่างถูกต้อง

4.แพ้ยา

    แพ้ยาเป็นเรื่องที่เภสัชมีบทบาทมากที่สุด เพราะเราต้องเป็นคนประเมินการแพ้ยาให้แก่คนไข้ และต้องป้องกันการแพ้ยาซ้ำซึ่งบทบาทที่เราเข้าไปเกี่ยวข้องมากที่สุด คือ เรื่อง Cross hypersensitivity เพราะการเกิด Cross hypersensitivity นั้นต้องอธิบายในเชิงของเคมีของยาร่วมกับผลการศึกษาที่มีว่าโอกาสแพ้เป็นอย่างไร ตัวอย่างที่เจอบ่อยคือ ยาในกลุ่ม NSAIDs เมื่อคนไข้แพ้มาแล้วจะใช้ยาในกลุ่มโครงสร้างไหนได้บ้าง เป็นเรื่องที่เราต้องอธิบายได้ครับ


    ที่เขียนมานี้เป็นคำถามที่เภสัชอย่างเราอาจโดนถามได้บ่อยๆ มากถึงจะตอบไม่ได้ตอนนั้นไม่เป็นไรครับ ไปหามาแล้วตอบทีหลังได้แต่อย่านานมากนะครับ จะดูไม่ค่อยดีเท่าไหร่ ถ้าจะให้แนะนำก็คือ เวลาไปขึ้น WARD ใครมี iPhon, iPod, Android และ Windows mobile จะช่วยได้เยอะมากเลยสำหรับตัวผมเองก็ใช้วิธี Manual จดมือครับเอาเฉพาะที่สำคัญเก็บไว้ติดตัว ซึ่งเรื่องที่มีก็เป็นเรื่องที่เขียนไว้ข้างบนละครับ